Om misverstanden te voorkomen, vermijdt de Duitse etnomusicoloog Dieter Mack de term 'musik kontemporer' (contemporaine muziek), in zijn boek 'Sejarah Musik IV' (muziekgeschiedenis) in het gedeelte over muziek in Indonesië (na 1945), en spreekt hij liever van 'musik baru' (nieuwe muziek) (1995: 505). Zijn redenering dat de term in het westen vooral staat voor 'het breken met de traditie' en de dichotomie traditie (statisch) versus hedendaags (non-statisch) in Indonesië niet bestaat, ligt hieraan ten grondslag (ibid.). Dat de traditie in Indonesië allesbehalve statisch is - vooral wanneer de term kreasi baru in de ruimste zin van het woord wordt gebruikt - is uit het vorige hoofdstuk op te maken. Musik kontemporer is echter een term die in Indonesië bekend is en naast kreasi baru voor 'nieuwe muziek' staat. Om kreasi baru van musik kontemporer te onderscheiden, wordt de term in de context van deze scriptie wel aangewend. Een vergelijking met de westerse contemporaine muziek is in die zin overbodig.


Musik kontemporer is een overkoepelende term. Ik vermeld hierbij een paar categorieën van Mack's classificatie van nieuwe Indonesische muziek die onder deze term vallen. Dit zijn: (1) nieuwe muziek die etnische elementen als bron heeft waarbij hij onder meer A.W. Sutrisno, Dr. Rahayu Supanggah en I Wayan Sadra opnoemt; (2) nieuwe muziek die de Indonesische en de westerse cultuur als basis heeft en hij onder andere Slamet Abdul Sjukur, Franki Raden, Sapto Raharja en Djaduk Ferianto noemt; (3) nieuwe muziek waarin de esthetiek van de westerse avant-garde stijl wordt weerspiegeld en hij onder andere Tony Prabowo en Otto Sidharta aanstipt (Mack 1995: 553 - 580).

Het gros van het Indonesische volk beschouwt musik kontemporer veelal als elitaire muziek. Zij kan vanwege haar ontoegankelijkheid nauwelijks waardering verwachten. De werken cirkelen vooralsnog rond in de kringen van componisten en intellectuelen. Toch zijn er enkele componisten, zoals Djaduk, die een brug proberen te slaan tussen avant-gardisme en populisme door de muziek toegankelijk en begrijpelijk voor iedereen te maken. In dit hoofdstuk over hedendaagse muziek zal ik me beperken tot de werken van Djaduk in samenwerking met het muzikale gezelschap Kua Etnika.

De muziek van Djaduk en Kua Etnika wijst, door de verbondenheid met de padepokan - nagenoeg ieder lid heeft een 'padepokan-achtergrond' - duidelijk op een voortzetting van kreasi baru. De te bespreken muziek kan hierom beschouwd worden als de ongenoemde vijfde categorie van kreasi baru (zie tabel 7 p. 43). Voordat de musici en hun werken, waarin de rebab een rol heeft, worden belicht, wil ik op enkele algemeenheden ingaan zoals de componeermethode en de eigenschappen van musik kontemporer als voortzetting van kreasi baru.